Je mogelijke vader laten opgraven voor een DNA test

DNA onderzoek kan uitsluitsel geven bij verwantschapsvragen. Maar soms is het niet zo simpel… Als je een man en een vrouw hebt plus een kind, dan kan met 100% zekerheid (officieel heet dat 99,99%) worden vastgesteld dat het een kind is van deze beide ouders. Er wordt dan een “normale” DNA test gedaan, waarbij het kind alleen kenmerken van beide ouders kan hebben.
Vaak zijn er situaties waarbij er maar één ouder beschikbaar is om te testen, of alleen een halfbroer of halfzus. Afhankelijk van de situatie zou dan een Y-chromosomen test of Mitochondriaal DNA onderzoek kunnen helpen.
Ben je een man en zoek je je vader, dan is hier een tip: Het Y-chromosoom bepaalt dat de baby een jongetje wordt. Dit komt bij meisjes niet voor. Het Y-chromosoom krijg je dus altijd van je vader. Dit stukje DNA wordt steeds van vader op zoon doorgegeven. Het Y-chromosoom blijft daarbij vele generaties lang (praktisch) ongewijzigd. Is je mogelijke vader niet meer in leven, maar had hij een broer, dan kun je deze test ook met hem doen. Zelfs met een verre oom of neef kun je deze test doen, als ze maar allemaal in de mannelijke lijn met elkaar verwant zijn. Als de test aangeeft dat er verwantschap is, mag je eigenlijk alleen de conclusie trekken dat je tot dezelfde familie behoort, het zegt dus niet welke van de mannelijke leden van deze familie je vader is. Uit de sociale context blijkt dan vaak wel wie de vader is geweest, deze man moet ten tijde van je verwekking in de buurt van je moeder zijn geweest ;-).

Je vader opgraven hoeft in zo’n geval dus niet. Zoek gewoon in de stamboom tot je een mannelijk lid van de familie heb gevonden dat nu leeft en vraag hem om de test te doen. In de twee situaties die ik ken, waarin wel graven werden geopend, ging het er om de verwantschap van de overleden man met een mogelijke dochter vast te stellen. In het ene geval was dat zo, in het andere geval niet. Overigens mag dat niet zomaar, vaak komt er een rechterlijke uitspraak aan te pas en moet de burgemeester van de betreffende plaats toestemming geven. Dat gebeurt alleen als er zeer sterke aanwijzingen zijn dat de betrokkenen verwant zijn.

Steeds meer mensen laten hun DNA bepalen en registreren zichzelf in databases. Voor veel mensen is dit een extra dimensie aan de genealogie, het maken van een stamboom. Zie bijvoorbeeld deze website of deze. Er zijn zelfs aparte Y-chromosoom databases. Voor je het weet heb je zo familie gevonden! Over Mitochondriaal DNA en het vinden van je oermoeder een andere keer..

Gestolen baby

    Ten tijde van Franco zijn (honderd)duizenden baby’s in Spanje weggehaald bij hun ouders. Of hebben moeders na de geboorte te horen gekregen dat hun baby was overleden, terwijl dit niet zo was. Veel kranten besteden er deze week een kort artikel aan, omdat ca 300 ouders zich hebben verenigd om gezamenlijk een onderzoek te eisen. De Spaanse Justitie wil echter geen onderzoek instellen. 
Individuele families moeten maar elk een aparte aanklacht indienen. Proberen ze zo het schandaal kleiner te maken?
     Er zijn in de geschiedenis meer voorbeelden van babyroof uit ‘morele’ gronden, zoals bij de inheemse bevolking van Australië. In de door Engelsen gerunde kindertehuizen heersten verschrikkelijke toestanden. Ooit de indrukwekkende film Rabbit-proof Fence gezien? De Engelsen ‘exporteerden’ ook baby’s uit hun vaderland naar Australië, geroofd van ‘unfit mothers’.

      Na de tijd van Franco zouden deze praktijken in Spanje zijn voortgezet door hulpverleners die er dik aan verdienden.  Ook in onze eigen geschiedenis zijn er zwarte bladzijden. Adoptie uit Indonesie bijvoorbeeld verliep niet altijd volgens de regels. Ooit had ik te maken met een zoekactie naar een moeder door twee jongens, die samen in Nederland waren geadopteerd, een tweeling. Toen ik contact kreeg met de moeder hield ze vol dat het niet kon kloppen, want haar ene zoon was overleden. Haar verhaal was stuitend: omdat een van de tweeling ziek was, stelde een maatschappelijk werkster voor hem ‘naar het Westen’ te laten adopteren. De moeder kon de medische kosten niet betalen en na adoptie zou haar zoon alle zorg krijgen die nodig was. Een tijdje later kwam de hulpverleenster terug. Haar zoon was overleden, zei ze, en er waren al aanzienlijke medische kosten voor hem gemaakt. Zij moest alsnog betalen of haar andere zoon meegeven. De moeder had geen geld, dus geen keus. De twee jongens werden vervolgens als tweeling geadopteerd door een Nederlandse familie, die geen weet had van het drama dat zich had afgespeeld.

     In Spanje gaat het misschien wel om 300.000 kinderen. Wie zal het zeggen, want een deel kreeg een andere identiteit en is zich niet bewust van het feit dat ze niet bij hun biologische ouders opgroeien. En mochten ze dat gevoel wel hebben, dan is er een officieel geboortebewijs om hun ongelijk aan te tonen. De beste oplossing is een grote DNA databank, waarin alle getroffen families en twijfelende kinderen hun DNA kunnen laten registreren. Zou de Spaanse regering daar subsidie voor willen geven?