Leve de technologische vooruitgang, leve de genetica! Met de juiste test kun je zeker weten of iemand wel of niet je vader is. Maar zo simpel als het lijkt, is het vaak niet.

Twee bijzondere zaken gisteravond bij het NCRV televisieprogramma DNA Onbekend. Een vrouw op zoek naar haar vader en een man die voor eens en altijd een einde wilde maken aan de speculaties: ben ik nu wel of niet een kind van mijn opa.

Ook ik heb te maken gehad met dit soort zaken, incest dus! Waarbij de opa/vader soms al is overleden of al heel oud. Als je dan de uitslag krijgt dat je opa inderdaad ook je vader is, dan heeft dat overweldigende gevolgen. En alhoewel je onzekerheid dan is weggenomen, krijg je er weer een heel nieuw innerlijk conflict voor in de plaats.

Wat gaat de boventoon voeren? Je loyaliteit aan je moeder, die tegen haar zin sexueel is misbruikt door haar eigen vader; je weerzin tegen iemand die dat zijn eigen kind aan doet; je behoefte aan het erkennen van je eigen vader; de goede herinneringen aan de band met zijn (toen nog) opa, die veel met hem optrok en hem veel leerde? Als je jezelf de zoon van een ‘viezerik’ vindt, wat doet dat voor je eigenwaarde? Bovendien is je moeder, die niet aan het onderzoek mee wilde werken, opeens ook je halfzus en met je tantes heb je opeens meer gemeen dan je zou willen. Een emotionele achtbaan, waarbij goede begeleiding een ‘must’ is om hier met zo min mogelijk beschadigingen uit te komen.

In het andere geval werd een vrouw getest met een man, die een relatie met haar moeder had gehad. Maar hij was mogelijk niet de enige, bleek uit het filmpje. Hier was het antwoord van de test: deze man was niet haar vader. Dat lijkt een enorme domper, maar bij dit soort onderzoek geldt dat een ‘nee’ ook heel waardevol is. Je weet nu zeker dat deze weg niet de juiste was en dat je elders moet zoeken. Dat zoeken is een vak op zich, je moet dan een betrouwbare reconstructie maken van het leven van de moeder toen ze zwanger werd. Niet alleen afgaan op verhalen van bekenden, maar ook contact zoeken met vroegere buren of collega’s bijvoorbeeld. Die weten vaak meer dan je zou denken… In dit geval reageerde de dochter aangeslagen, ze ging nu stoppen met zoeken, maar hoopte wel dat mensen zouden reageren als ze meer wisten. Het kan even duren, maar dan gaat ze vast en zeker door met zoeken, want dat innerlijke stemmetje krijg je niet gemakkelijk stil.

De conclusie is duidelijk: DNA onderzoek is superbelangrijk, omdat het duidelijkheid verschaft. Ik ben altijd vóór onderzoek, omdat ‘niet-weten’, het je hele leven rondlopen met vraagtekens in je hoofd, volgens mij schadelijker is dan ‘weten’. Zonder gedegen onderzoek en een goede nazorg kan alleen DNA onderzoek ook schade aanrichten of zinloos zijn. Zoals in het geval van een test tussen een man en zijn tante, waarbij geen eenduidige conclusie over hun verwantschap mogelijk was. Weggegooid geld. Daarom moeten onderzoekers, laboratoria en therapeuten goed samenwerken, zodat het nieuwe ‘weten’ de zoekende persoon echt ten goede komt.

Op veler verzoek laten wij het DNA onderzoek overigens vaak anoniem uitvoeren, bij het laboratorium is dan niet bekend van wie het geteste DNA is. Handig voor mensen die bang zijn dat hun gegevens tegen hun wil in een databank opgenomen worden!